بەشی پێنجەم :

لەم بەشەدا باسی سیمای دەوڵەت و دامەزراندی حوکمڕانی ئیسلامی دەکەم لەسەر چ بنەمایەك دادەمەزرێت..
پێش ئەوەی بچمە ناو ناوەرۆکی باسەکە ئەوەی کە زۆر گرنگە بیری خوێنەری بهێنمەوە ئەوەیە: لە بەشی ڕابوردا ئاماژەم بە شورای ئیسلامیدا ، پێویستە ئەوە روونبکەمەوە کە شورای ئیسلامی ناشوبهێنرێت- بە پەرلەمان و سیستمەی دیموکراسی عەلمانیەکان! ، ئەمە ئەوپەڕی چەوبەستکردنە لە موسڵمانان و تەنانەت هەڵخەڵەتاندی عەلمانیەت خۆشیەتی، چونکە پەرلەمان جێگای یاسادانانی بیرو مرۆڤەکانە بە گوێرەی سەردەمو باوو خەڵکەکە یاسا دادەرێژن و ڕچاوی هیچ بەهایەکی ئاینی و دابونەریتێك و سیستەمێکی ئەخلاقی ناکات، وەك دەرکردنی یاسایی پیاو لە پیاو مارە کردن ، یاخود ژن لە ژن مارە کردن ، یاخود ئەو یاسایانەی کە لەگەڵ سروشتی مرۆڤدا یەکنگیر نابێتەوە..
شورا ئەو دەزگایەیە کە دەبێتە هۆکاری دروستکردنی بڕیار، نەك جێگایی دروستکردنی یاسا بێت ، لەباسی رابوردا ئاماژە م بەوەدابوو لە ناو کۆمەڵگایی ئیسلامەوە بێ دەستێوەردانی حوکومەت و جومگەکانی دەوڵەتی ئیسلامی یاسا ناسەپێنرێت بەسەر کۆمەڵگا سڤیلەکەدا، حوکومەت تەنها ئەرکی دەسەڵاتی پیادەکردنە، بەڵکو لە ڕێگای سێ دەزگاوە یاساکان دادەرێژرێت کە پێکهاتەی- موفتی و قازی و فەقیهەکان ئەم دەزگاییە هیچ پەیوەندی نیە بە جومگەی دەوڵەتو حوکومەتی ئیسلامییەوە، بەڵکو حوکومەتی ئیسلامی تەنها دوو جومگەی دەخاتە ناو خەڵکی و ئەویش نان و ئەمانە وەك خوای گەورە ئاماژەی پێکردوە لە قورئاندا(الَّذِی أَطْعَمَهُمْ مِنْ جُوعٍ وَآمَنَهُمْ مِنْ خَوْفٍ)
کەواتە دەبێت، موسڵمان ئیتر لەوە تێبگات کە جیاوازی نێوانی شورا و پەرلەمان ئاسمانو رێسمانە ، وەزیفەو کاری هەردووکیان زۆر جیاوازەو هەرگیز لەیەك ناچن .

سیمای دەسەڵاتو حوکومەتی ئیسلامی:

سیمای دەوڵەتی ئیسلامی بە سی قۆناغدا تێدەپەڕێت ، یاخود لە نێوان قۆناغێکیاندا بۆ قۆناغێکی تر هەنگاودەنێت، بەڵام سێدانیەو چوارەمی نیە..
قۆناغەکان چین ؟
قۆناغی یەکەم : موسڵمانان خاوەن کۆمەڵ و گروپن و هیچ دەسەڵاتو هیزێکیان نیە..
قۆناغی دووەم : خاوەن هێزو تواناو دەسەڵاتن ، بەڵام لە بەرانبەریاندا نەیارو حیزب ودەسەڵاتی تری عەلمانیو یان ئاینەکانی تر هەیە.
قۆناغی سێیەم: ئیسلام و موسڵمانان خاوەنی دەسەڵاتی تەواوەتییە..

لە سەرتاوە ئاماژەمان بەوە کرد لەم سی ڕە وشو قۆناغەدا کارکردنی ئیسلامی بۆ دەوڵەت داری جیاوازە..

قۆناغی یەکەم ئەرکە زۆر قورسەو دەبێت کۆمەڵگا ڕێکبخەێت لەسەر بنەمای سێکوچکەکە .. واتا کارکردنە ئەو گوروپ و هێزە بچوکە ئیسلامییە بۆ ئەم سێکوچکەیە کە بریتیە لە ..
یەکەم : ڕێکخستنی نێوانی خوا و مرۆڤ
دووەم: ڕێکخستنی نێوانی مرۆڤو مرۆڤ
سێیەم : ڕێکخستنی نێوانی مرۆڤ و ژینگە(ماددە)

شیکاریەکی کورد بۆ هەر سێ چەمکەکە:
یەکەم :ڕێکخستنی نێوانی خوا مرۆڤ..
لە رەوشی ئێستای جیهانی ئیسلامیدا خەڵکی بە سروشتی خۆی ئیسلامی خۆش دەوێت، بەڵام تێگەیشتن و چەمکەکانی لێشێوێنراوە نەیارانی دەسەڵاتی ئیسلامی- جا ئەگەر عەلمانیە ، یاخود هەر دیدو بۆچونێکی ترە ، ئەو هاتوە پێناسەی بۆ داتاشیوە چەمکە کۆنکرێتیە ئیسلامیەکان ئەو پێناسەیان دەکات لە قورئاندا، بۆیە زیندووکردنەوەو تێگەیشت لە بەها رۆحو تەفسیرە ڕاستیەکانی ئیسلام پێویستە ئەوکۆمەڵو گروپە بیکەنەوە کە هەڵگری ئایدۆلۆژیا ئیسلامیەکەن، بۆ ئەوەی سەرلەنوێ خەڵکی لەسەر بنەمای یەکتاپەرستی (توحید) پەروەردە بکەنەوە..
دووەم: رێکخستنی نێوانی مرۆڤ و مرۆڤ
مرۆڤ لەگەڵ مرۆڤی برایدا خاوەنی ٧٠٪ خاڵی هاوبەشە بێئەوەی بیروباوەڕ بەیکەوە بیانبەستێتەوە، لە ٣٠٪ بیروباوەڕ بەیکتریەوە دەیانبەستێتەوە، کەچی ئەو بەشی تر فەرامۆش دەکات کە زۆرینەیە.. چونکە ئەم مرۆڤانەی کە دروست بوون هەموو نەوەی ئادەمن، ئەگەر چی خەڵکی هەر کون کەلەبەرێکی ئەم ئەستێرەیە بن کەناوی زەوییە..
ئەم پێشکەکیەم بۆئەوە بە راشکاوانە بڵێم مرۆڤ بە سروشتی خۆی ناتەواوە واتا مێژووی مرۆڤ وا هاتووە کە بونەوەرێکی نارێك و پێکە پێداویستی زۆری ماوە بۆ ئەوەی دەستکەوتی خۆی دابین بکات، ئەمەش لە نیعمەتی خوای گەورە کە مرۆڤی بەو شێوە مۆدیلە دروست کردوە.. لەگەڵ ئەو هەموو پێداویستیانەیدا کە نوقسانە.. رێزی لە هەموو شتێك زیاترەو کردوێتیە جێنشینی خۆی کەرامەتی پاراستوە ڕێزی لێناوە خوای گەورە دەفەرموێت: (وَلَقَدْ كَرَّمْنَا بَنِي آدَمَ وَحَمَلْنَاهُمْ فِي الْبَرِّ وَالْبَحْرِ وَرَزَقْنَاهُمْ مِنَ الطَّيِّبَاتِ وَفَضَّلْنَاهُمْ عَلَى كَثِيرٍ مِمَّنْ خَلَقْنَا تَفْضِيلاً) الاسراء ٧٠
به‌ڕاستی ئێمه‌ ڕێزمان له‌نه‌وه‌ی ئاده‌م گرتووه‌و به‌سه‌ر وشکانی و ده‌ریادا (به‌ جۆره‌ها هۆکاری گواستنه‌وه‌) هه‌ڵمان گرتوون، وه‌ له‌ ڕزق و ڕۆزی چاك و جۆراوجۆر به‌هره‌وه‌رمان کردوون (له‌ خۆراك و پۆشاك و ماڵ و ناوماڵ و…هتد) به‌ڕاستی ئێمه‌ ڕێزی زۆری ئه‌وانمان داوه‌ به‌سه‌ر زۆربه‌ی ئه‌و به‌دیهێنراوانه‌دا که‌ دروستمان کردوون (له‌هه‌موو ڕوویه‌که‌وه‌).
کەواتە لە رووی ئەو ناتەواوییەوە وایکردوە خوای بەرزو پیرۆز کە مرۆڤ پێویستی بە مرۆڤ بێت واتا بونەوەرێکی کۆمەڵایەتی بێت، پێدوایستی یەکتر تەواو بکەن، ئەمەش خوای موتەعال لە قورئاندا بۆمان باس دەکات دەفەرموێت: (يَا أَيُّهَا النَّاسُ إِنَّا خَلَقْنَاكُمْ مِنْ ذَكَرٍ وَأُنْثَىٰ وَجَعَلْنَاكُمْ شُعُوبًا وَقَبَائِلَ لِتَعَارَفُوا ۚ إِنَّ أَكْرَمَكُمْ عِنْدَ اللَّهِ أَتْقَاكُمْ ۚ إِنَّ اللَّهَ عَلِيمٌ خَبِيرٌ) الحجرات ١٣
بە هۆکاری ئەوەیەکە مرۆڤ ناتەواوە خوای گەورە کردونیەتە هۆزو تیرە بۆ ئەوەی یەکتربناسن ناتەواوی یەکتر تەواو بکەن و پێداویستی یەکتر دابین بکەن .. جا ئەم کارە لەسەر بنەمای تاك ، پاشان کۆمەڵ ئینجا دەوڵەت ، هەریەك لەمانیش بۆ تاكی بەرانبەرو کۆمەڵگایەکی تر ..گواستنەوەی کلتور و دەوڵەتانی دراوسێ پێداویستی یەکتر دابین دەکەن بە هۆکاری ئەو ناسین و تەعاروفەی کە دەیکەن خوای گەورە لە سروشت و ناخی مرۆڤدا رواندویەتی، لەگەڵ ئەوەشدا خوای گەورە مرۆڤی وا دروست کردوە کە پێویستە هیچ کات بیرو بۆچوون بیرکردنەوەیان وەك یەک نەبێت...خوای پەروەردگارو باڵا دەست دەفەرموێت : وَلَوْ شَاء رَبُّكَ لَجَعَلَ النَّاسَ أُمَّةً وَاحِدَةً وَلاَ يَزَالُونَ مُخْتَلِفِينَ ﴿118﴾

ئه‌گه‌ر په‌روه‌ردگارت بیویستایه‌ هه‌موو خه‌ڵکی ده‌کرد به‌یه‌ك تاقم و کۆمه‌ڵ، به‌ڵام به‌رده‌وام ئه‌و خه‌ڵکه‌ جیاوازن له‌ نێوانی یه‌کتردا له‌ ئایین و به‌رنامه‌و بۆچوون دا.
بە چەمکی ئیسلامی تێگەیشتنی ئیسلامیش باریەتی ئیمانیو دابونەریتی ئیسلامیە لە نێو خەڵکیدا بڵاو دەکرێتەوە.

سێیەم: مرۆڤو ژینگە
هەوڵدانی هێزو لایەنە ئیسلامیەکانە بۆ پێگەیاندی تاکی موسڵمان و وەگەڕخستنی پرۆژەی خزمەتگوزاری لە رووی پەروەدەکردن بانگخوازو کادێری باش وچالاك بۆ سیستەمە ئیسلامیەکە لە روو مادییەکانەو گرنگی دان بە هۆشیاری سیاسی و تا ئەو کاتە خەڵکی لە بزاوت و بزاڤە ئیسلامیەکە تێدەگەن، ئەمە قۆناغی یەکەمە موسڵمان دەبێت حەتمیە و تێپەڕی بکات.
قۆناغی دووەم : چوونە ناو دەسەڵاتە بە پرۆژەی گرنگو خزمەتگوزاری باش بۆ خەڵکی ناو دەوڵەتەکەو دروستکردنی متامانە خەڵکیە ، هەروەك چۆن لە بەشەکانی ڕابوردا ئاماژەم پێداوە کە پێغەمبەری خوا صلی اللە علیەوسلم ئەو کارەی ئەنجامداوەو لەشاری مەدینەدا کاندیدی حوکومەتەکەی لەدەستی عەبدوڵڵای کوڕی سەلول وەرگرت و خۆی بووە حاکمی مەدیینە، بەهۆکاری پرۆژەکە چاکسازی و دەستورە گرنگەکەی کە داینا..
لێرەوە تا ئەوکاتەی کە دەسەڵات دەبێتە دەسەڵاتی ٩٥٪ ئیسلامی ئەوکات جیاواز تر هەنگاو دەنرێت وەك لەم دووقۆناغەی تردا کە باسمان کرد ..
ووتمان مامەڵە کردن لەگەڵ سیستەمەکانی تردا جیاوازە وەك ئەوەی تەبەنی بکەیت..! تائێستا سیستەمەکە سیستەمی ئیسلامی نەبووە بەڵکو سیستمەێکی عەلمانی یاخود هەر بیروباوەڕێکی دیکە بەو شێوە مامەڵەی لەتەکدا دەکات ئیسلام ..
ئێستا ئەو پرسیارەدێتە پیشەوە ئەی ئەگەر سیستەمی ئسیلامی هەبوو لە ٩٥٪ یاخود زۆرینە سیستەمی ئیسلامی وویست ئەوکات چۆن ئیسلامو سیستەمەکەی مامەڵەدەکات..؟
لێرەدا بە چوارخاڵ وەڵام کە ئەدەمەوە لە پاشاندا شیکاری بۆ دەکەین کە پێیدەوتریت سیمای دەوڵەت و سیستەمی ئیسلامی
یەکەم : خواناسی
دووەم: دادگەری
سێیەم: زانست
چوارەم: ڕەوشت

ماویەتی