 ٧٥: سورة القيامة
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ
به‌ناوی خوای به‌خشنده‌ی میهره‌بان
لَا أُقْسِمُ بِيَوْمِ الْقِيَامَةِ ﴿1﴾
سوێند ده‌خۆم به ڕۆژی قیامه‌ت.
وَلَا أُقْسِمُ بِالنَّفْسِ اللَّوَّامَةِ ﴿2﴾
وه سوێند ده‌خۆم به‌و نه‌فسه‌ی که لۆمه‌ی خۆی ده‌کات (ئه‌گه‌ر گوناهو هه‌ڵه‌یه‌کی کرد).
أَيَحْسَبُ الْإِنسَانُ أَلَّن نَجْمَعَ عِظَامَهُ ﴿3﴾
ئایا ئینسان وا ده‌زانێ (دوای مردن) ئێسکه‌کانی کۆناکه‌ینه‌وه؟!
بَلَى قَادِرِينَ عَلَى أَن نُّسَوِّيَ بَنَانَهُ ﴿4﴾
به‌ڵێ (ئه‌وه ده‌که‌ین و زیاتریش به‌ڵکو) تونامان هه‌یه که نه‌خشه ورده‌کانی کۆتایی په‌نجه‌ی (وه‌کو خۆی) به‌دی بێنینه‌وه.
بَلْ يُرِيدُ الْإِنسَانُ لِيَفْجُرَ أَمَامَهُ ﴿5﴾
که‌چی ئینسان ده‌یه‌وێت له تاواندا ڕۆبچێت و له گوناهدا نوقم ببێت (وه حساب بۆ لێپرسینه‌وه نه‌کات).
يَسْأَلُ أَيَّانَ يَوْمُ الْقِيَامَةِ ﴿6﴾
(بێباکانه) ده‌پرسێت: کوا، که‌ی ڕۆژی قیامه‌ت به‌رپا ده‌بێت؟! (به خه‌یاڵی خۆی زۆر به دووری ده‌زانێت).
فَإِذَا بَرِقَ الْبَصَرُ ﴿7﴾
(ڕۆژێك دێت) چاو، بریسکه‌ی (به‌رپابوونی قیامه‌ت) لێی ده‌دات (له سه‌رئه‌نجامی ته‌قینه‌وه‌ی زۆر گه‌وره‌و به‌هێزدا).
وَخَسَفَ الْقَمَرُ ﴿8﴾
مانگیش ده‌گیرێ و تاریك ده‌بێ (ئه‌ویش هه‌ڵده‌وه‌شێت).
وَجُمِعَ الشَّمْسُ وَالْقَمَرُ ﴿9﴾
(یاسای به‌نه‌وه‌ر تێك ده‌چێ و) خۆرو مانگ کۆده‌بنه‌وه‌و (ده‌ده‌ن به‌یه‌کدا).
يَقُولُ الْإِنسَانُ يَوْمَئِذٍ أَيْنَ الْمَفَرُّ ﴿10﴾
ئه‌و ڕۆژه ئینسان ده‌ڵێت: (ئه‌ی هاوار) بۆ کوێ ڕابکه‌م، له کوێوه خۆم ڕزگار بکه‌م.
كَلَّا لَا وَزَرَ ﴿11﴾
نه‌خێر ئیتر ده‌رباز بوون نیه (ڕزگار بوون ئه‌سته‌مه).
إِلَى رَبِّكَ يَوْمَئِذٍ الْمُسْتَقَرُّ ﴿12﴾
تۆ ئیتر ده‌بێت لای په‌روه‌ردگارت ئاماده‌بیت و له‌وێ ستار بگریت (بۆ لێپرسینه‌وه).
يُنَبَّأُ الْإِنسَانُ يَوْمَئِذٍ بِمَا قَدَّمَ وَأَخَّرَ ﴿13﴾
ئه‌و ڕۆژه ئاده‌میزاد هه‌واڵی (هه‌موو ئه‌و کارو کرده‌وانه‌ی پێ ده‌درێت) که ده‌ست پێشکه‌ریی کردووه، (یاخود به‌ته‌ما بووه بیکات و) دوای خستووه، یاخود هه‌واڵی کرده‌وه‌ی ڕابردووی، وه ئاسه‌واری دوای خۆی پێ ده‌درێت.
بَلِ الْإِنسَانُ عَلَى نَفْسِهِ بَصِيرَةٌ ﴿14﴾
(ئه‌و ڕۆژه) ئینسان خۆی چاك ده‌بینێته‌وه (کرده‌وه‌کانی، گوفتاره‌کانی، ئاسه‌واری، هه‌مووی تۆماره‌و نیشانی ده‌درێت).
وَلَوْ أَلْقَى مَعَاذِيرَهُ ﴿15﴾
هه‌رچه‌نده پاکانه بکاو بیانوو بێنێته‌وه (بێ سوودو بێ که‌ڵکه).
لَا تُحَرِّكْ بِهِ لِسَانَكَ لِتَعْجَلَ بِهِ ﴿16﴾
(ئینجا خوای گه‌وره ده‌یه‌وێت پێغه‌مبه‌ر صلی الله علیه وسلم دڵنیا بکات که خه‌می قورئانی نه‌بێت بۆیه فه‌رمانی پێده‌دات) په‌له مه‌که‌و زمانت (پێشوه‌خت) مه‌جوڵێنه، تا په‌له‌ت بێ له وه‌رگرتنیدا.
إِنَّ عَلَيْنَا جَمْعَهُ وَقُرْآنَهُ ﴿17﴾
چونکه له‌سه‌ر ئێمه‌یه کۆکردنه‌وه‌و داڕشتنی.
فَإِذَا قَرَأْنَاهُ فَاتَّبِعْ قُرْآنَهُ ﴿18﴾
کاتێ (له ڕێگه‌ی جوبره‌ئیله‌وه) بۆت ده‌خوێنینه‌وه تۆ شوێنی خوێندنه‌وه‌که‌ی بکه‌وه‌و بیڵێ به شوێنیدا.
ثُمَّ إِنَّ عَلَيْنَا بَيَانَهُ ﴿19﴾
پاشان ڕوونکردنه‌وه‌و تێگه‌یاندنی (ئیمانداران) له‌سه‌ر ئێمه‌یه.
كَلَّا بَلْ تُحِبُّونَ الْعَاجِلَةَ ﴿20﴾
نه‌خێر (زۆربه‌تان قه‌دری قورئان وه‌ك پێغه‌مبه‌ر نازانن) به‌ڵکو هه‌ر دنیاتان خۆش ده‌وێت، که به زوویی ته‌واو ده‌بێت و به په‌له به‌سه‌رده‌چێت.
وَتَذَرُونَ الْآخِرَةَ ﴿21﴾
قیامه‌ت و (به‌هه‌شت) پشت گوێ ده‌خه‌ن و (گرنگی پێناده‌ن).
وُجُوهٌ يَوْمَئِذٍ نَّاضِرَةٌ ﴿22﴾
(به‌مه‌رجێك) ئه‌و ڕۆژه، ڕوخسارانێك گه‌شاوه‌و ناسك و ئاسوده بن.
إِلَى رَبِّهَا نَاظِرَةٌ ﴿23﴾
چونکه (هه‌ریه‌كه بۆ خۆی) ته‌ماشای په‌روه‌ردگاری ده‌کات و (له ته‌ماشا کردنی تێر نابێت).
وَوُجُوهٌ يَوْمَئِذٍ بَاسِرَةٌ ﴿24﴾
(له‌ولاشه‌وه) ڕوخسارانێکی تر گرژ و تاڵ و دێزن.
تَظُنُّ أَن يُفْعَلَ بِهَا فَاقِرَةٌ ﴿25﴾
(یه‌ك به‌یه‌کیان) دڵنیایه که خه‌جاڵه‌ته، ڕیسوایه، تیاچووه، زه‌ره‌رمه‌نده.
كَلَّا إِذَا بَلَغَتْ التَّرَاقِيَ ﴿26﴾
نه‌خێر (ئه‌و خه‌ڵکه هه‌روا ژیانیان به‌رده‌وام نابێت) به‌ڵکو کاتێك دێت که ڕۆحی (یه‌ك به‌یه‌کیان) ده‌گاته گه‌رووی.
وَقِيلَ مَنْ رَاقٍ ﴿27﴾
ئه‌وسا ده‌وترێت، ئایا پزیشکێك، نوشته‌یه‌ك، دۆعایه‌ك (ده‌ستناکه‌وێت، تا چاکی بکاته‌وه)!!
وَظَنَّ أَنَّهُ الْفِرَاقُ ﴿28﴾
(به‌ڵام که‌و کاته‌دا، ئه‌و که‌سه‌ی له سه‌ره‌مه‌رگدایه) دڵنیایه که ئیتر هیچ شتێك فریای ناکه‌وێت و کاتی ماڵئاواییه.
وَالْتَفَّتِ السَّاقُ بِالسَّاقِ ﴿29﴾
ئیتر (قاچ)و لوولاق به‌یه‌کدا ده‌ئاڵێن.
إِلَى رَبِّكَ يَوْمَئِذٍ الْمَسَاقُ ﴿30﴾
ئه‌وسا، وه له‌و ڕۆژه‌دا بۆلای په‌روه‌ردگارت ڕاپێچ ده‌کرێیت و ده‌برێیت.
فَلَا صَدَّقَ وَلَا صَلَّى ﴿31﴾
(جا بێ باوه‌ڕ خه‌جاڵه‌ته چونکه) نه چاکه‌و خێرێکی هه‌یه، نه نوێژێکی (به‌جوانی) خوێندووه.
وَلَكِن كَذَّبَ وَتَوَلَّى ﴿32﴾
به‌ڵکو (به‌رنامه‌ی خوای) به‌درۆ زانیوه‌و پشتی تێکردووه.
ثُمَّ ذَهَبَ إِلَى أَهْلِهِ يَتَمَطَّى ﴿33﴾
پاشان (هه‌موو جار) به له‌نجه‌ولارو به خۆبادانه‌وه گه‌ڕاوه‌ته‌وه (بۆ ماڵه‌وه) بۆ ناو که‌سوکاری.
أَوْلَى لَكَ فَأَوْلَى ﴿34﴾
(خوا) له‌ناوت ببات و به‌ڵات به‌سه‌ر بێنێت، (ده‌بوو وانه‌بویتایه).
ثُمَّ أَوْلَى لَكَ فَأَوْلَى ﴿35﴾
پاشان و(به‌رده‌وام) خوا ڕیسوات بکات و به‌ڵات بۆ پێش بێنێت، (بۆ ئه‌وه‌نده غافڵ بویت)؟!
أَيَحْسَبُ الْإِنسَانُ أَن يُتْرَكَ سُدًى ﴿36﴾
ئایا ئاده‌میزاد واده‌زانێ که هه‌روا وازی لێده‌هێنرێت و (موحاسه‌به‌و لێپرسینه‌وه‌ی نابێت؟!).
أَلَمْ يَكُ نُطْفَةً مِّن مَّنِيٍّ يُمْنَى ﴿37﴾
باشه، مه‌گه‌ر کاتی خۆی له نوتفه‌یه‌ك دروست نه‌کراوه (له‌سکی دایکیدا، بۆ وا زوو له خۆی گۆڕاو سه‌ره‌تای خۆی فه‌رامۆشکرد).
ثُمَّ كَانَ عَلَقَةً فَخَلَقَ فَسَوَّى ﴿38﴾
دوایی بووه به‌خۆهه‌ڵواسه‌رێک و (به ویستی خوا) گه‌شه‌ی (کردووه‌و ڕۆح و ده‌زگاکانی ده‌ره‌وه‌و ناوه‌وه‌ی) به‌ڕێکوپێکی و له جێگه‌ی خۆیدا پێ به‌خشیوه‌و (بۆ سه‌رنجی خۆی نادات و له‌چۆنێتی ده‌ستگاکانی بیر ناکاته‌وه).
فَجَعَلَ مِنْهُ الزَّوْجَيْنِ الذَّكَرَ وَالْأُنثَى ﴿39﴾
ئینجا (هه‌ر له‌و نوتفه‌یه) هه‌ردوو جووت نێرو مێی دروست کردووه (که ته‌واو کاری یه‌کترن).
أَلَيْسَ ذَلِكَ بِقَادِرٍ عَلَى أَن يُحْيِيَ الْمَوْتَى ﴿40﴾
ئایا ئه‌و زاته‌ی (که وه‌ك باس کرا له نه‌بوون هێنایه کایه‌وه) توانای نیه مردوو زیندوو بکاته‌وه؟! به‌ڵێ… (ئاشکرایه هه‌موو شت بۆ خوا ئاسانه‌و، ده‌سه‌ڵاتی به‌سه‌ر هه‌موو شتێکدا هه‌یه).
|