وەڵامدانەوەی گومانەکان
  پێغەمبەری خۆشەویستمان سیحری لێکراوە؟ بابزانین چۆن بووە ؟
فەرمایش چووزەر

پێغەمبەری خۆشەویستمان سیحری لێکراوە؟ بابزانین چۆن بووە ؟


روونکردنەوەیەکی کورت و پوخت .

بەڵێ پێغەمبەری خوا سحری لێکراوە حەدیسی بوخاری و مسلم واتە متفق علیە .

کاریگەری سحر بەسەر پێغەمبەری خوا تەشریع بووە با بزانین روونکردنەوەی حەدیسەکە چۆنە ؟

سُحِرَ النَّبِیُّ صَلَّی‌ اللَّهُ عَڵیْهِ وَسَلَّمَ حَتَّی‌ كَانَ یُخَیَّلُ إِڵیْهِ أَنَّهُ ێفْعَلُ الشَّیْ‌وَ وَمَا ێفْعَلُهُ , حَتَّی‌ كَانَ ژَاتَ ێوْمٍ دَعَا , وَدَعَا پُمَّ قَاڵ : أَشَعَرْتِ أَنَّ اللَّهَ أَفْتَانِی فِیمَا فِیهِ شِفَائِی ؟ أَتَانِی رَجُلانِ فَقَعَدَ أَحَدُهُمَا عِنْدَ رَأْسِی وَاڵاخَرُ عِنْدَ ڕجْڵیَّ , فَقَاڵ أَحَدُهُمَا لِڵاخَڕ : مَا وَجَعُ الرَّجُلِ ؟ قَاڵ : مَگْبُوبٌ ؟ قَاڵ : وَمَنْ گَبَّهُ ؟ قَاڵ : ڵبِیدُ بْنُ اڵ‌َعْصَمِ . قَاڵ : فِیمَا ژَا ؟ قَاڵ : فِی مُشُگٍ وَمُشَاقَه‌ٍ وَجُفِّ گَلْعَه‌ٍ ژَكَرٍ . قَاڵ فَأَیْنَ هُوَ ؟ قَاڵ : فِی بِئْڕ ژَرْوَانَ . فَخَرَجَ إِڵیْهَا النَّبِیُّ صَلَّی‌ اللَّهُ عَڵیْهِ وَسَلَّمَ پُمَّ رَجَعَ فَقَاڵ لِعَائِشَه‌َ حِینَ رَجَعَ : نَخْلُهَا كَأَنَّهُ رُ‌وُوسُ الشَّێاگِینِ . فَقُلْتُ : اسْتَخْرَجْتَهُ ؟ فَقَاڵ : لا , أَمَّا أَنَا فَقَدْ شَفَانِی اللَّهُ , وَخَشِیتُ أَنْ یُپِیرَ ژَلِكَ عَڵی‌ النَّاسِ شَرًّا , پُمَّ دُفِنَتْ الْبِئْرُ ) رواه البخاری (٣٢٦٨) ومسلم (٢١٨٩) .

پێغەمبەر سیحری لێکرا تا وای لێدەهات کە هەندەک ئیشی دەکات یان نایکات. تا رۆژێک دوعای کرد جا وەکی دوعایەکەی تەواو دەکرد هەنگی بە دایکی ئیماندار عائیشەی ووت وا هەست دەکەی کە خوا تاقیکردنەوەیەکی پێ کردیمە کە چاک نابمەوە؟ 
دوو پیاو هاتنە لای من یەکێکیان لای سەرم دانیشت و یەکێک لای لاقم دانیشت ( ئەم دوو پیاوە فریشتە بوون ) ئینجا یەکێکیان بە یەکێکی ووت: ئەوە چیەتی ئەوەی ؟ !! ئەویش دەڵێت ئەوە سیحری لێکراوە ؟ جا ئەویتریش دەڵێ کێ سیحری لێکردووە ؟ ئەویش دەڵێت لبید بن اعصم، جا ئەویتر دەڵێ سیحری لەچی کردیە،. ئەویتریش دەڵێت لە شانە کراوە، جا ئەویتریش دەڵێ لەکوێیە ؟ ئەویتریش دەڵێ لە بیری ژروان جا پێغەمبەری خوا دەچێتە لای بیرەکە ئنجا کە گەرایەوە بە عائیشەی ووت دارخورمایەکه وەکو سەری شەیتانەکانە. عائیشە ووتی جا نووشتەکەت دەرهێنا؟ پێغەمبەری خواش دەفەرمووێت نووشتەکەم دەرنەهێنا خوا شیفایی دام، بەڵام ترسام خەڵک فیتنەو شتی بۆ پەیدابێت بۆیە بیرەکەم تێک دا .

زۆرێک لەخەڵک دەڵێن چۆن دەبێت پێغەمبەری خوا سیحری لێبکرێت ئەوە لەعەیبی ئەو هەژمار دەکرێت ؟
ابن قیمیش رەحمەتی خوای لێبێت هەمان ئەوپرسیارە دەکات و کە خەڵک دەڵێت ئەویش وەڵام دەداتەوە 

وقال ابن القیم رحمه الله :

" هدیه صلی‌ الله علیه وسلم فی علاج السحر الژی سحرته الیهود به :

قد أنكر هژا گائفه‌ من الناس ، وقالوا : لا یجوز هژا علیه ، وڤنُّوه نقصاً وعیباً ، ولیس اڵ‌مر كما زعموا ، بل هو من جنس ما كان یعتریه من اڵ‌سقام واڵ‌وجاع ، وهو مرچ من اڵ‌مراچ ، وإصابته به كإصابته بالسم لا فرق بینهما ، وقد پبت فی الصحیحین عن عائشه‌ رچی الله عنها أنها قالت : ( سُحِر رسول الله حتی‌ إن كان لیخیَّل إلیه أنه یأتی نسا‌وه ولم یأتهن ، وژلك أشد ما یكون من السحر ) قال القاچی عیاچ : والسحر مرچ من اڵ‌مراچ ، وعارچ من العلل ، یجوز علیه كأنواع اڵ‌مراچ مما لا یُنكر ، ولا ێقدح فی نبوته .

وأما كونه یخیَّل إلیه أنه فعل الشی‌و ولم یفعله : فلیس فی هژا ما یُدخل علیه داخله‌ فی شی‌و من صدقه ؛ لقیام الدلیل والإجماع علی‌ عصمته من هژا ، وإنما هژا فیما یجوز أن یگرأ علیه فی أمر دنیاه التی لم یُبعپ لسببها ، ولا فُچِّل من أجلها ، وهو فیها عُرچه‌ لڵافات كسائر البشر ، فغیر بعید أنه یخیَّل إلیه مِن أمورها ما لا حقیقه‌ له پم ینجلی عنه كما كان " انتهی‌ .

"زاد المعاد"  (٤/١٢٤)

ابن قیم دەفەرمووێت زۆرێک لەخەڵک دان بەوە دادەنێن کە نابێت پێغەمبەری خواسیحری لێبکرێت.

ابن قیمیش وەڵام دەداتەوە دەفەرمووێت: شتەکە وانیە کەئێوە وادەڵێن ئەوە نەخۆشیەکە تووش بووە وەکو ئێشێک یاخود نەخۆشیەکی گشتی. تووش بوون بەسیحر وەکو،ئەوەوایە ژەهر بخۆی وەکو خەڵکی تر تووش دەبیت.وە باسی ئەوە دەکات کە پێغەمبەری خوا شتەکی نەکردبوو وایدەزانی کردیەتی.وەکو ئەوەی جیماعی نەکردبوو لەگەڵ خێزانەکانی وەی زانیبوو کردوویەتی . 
ئینجا ئەوانیش دەڵێن ئەی پێغەمبەر راستگۆ نیە چۆن دەبێت وەبزانێت شتەکی کردیە یان نەیکردیە ؟!
ابن قیم وەڵام دەداتەوە دەڵێت ئەوە پەیوەندی بە راستگۆیی نیە ئەوە نەخۆشیەکە تووش دەبێت وەکو ئەوانیتر .

هەندێک ئەڵێن پێغەمبەر چۆن سحری لێ دەکرێت لە کاتێکدا ئەو قورئانی بۆ هاتۆتە خوارەوە قورئانی خوێندۆتەوە چۆن دەبێت سحر کاریگەری لێ بکات ؟

وەڵام دەدەینەوە دەڵێین 

سبب و نزولی سوورەتی الناس و الفلق بەهۆی ئەو رووداوە بوو کە پێغەمبەری خوا سحری لێکرا واتە لەدوای بەتاڵ بوونەکە ئەم دوو سوورەتە هاتنە خوارەوە بۆ خۆ پاراستن لە جادوو .

سەرچاوە :

‏https://www.islamweb.net/ar/fatwa/142095/

بۆیە هەمووشتێک کە بەسەر پێغەمبەری خوا هاتبێ ئەوا حیکمەتی خۆی تێدابووە .


به‌روار: 08/07/2019
بینین: 1012