ته‌فسیری قورئان
  ٧٧: سورة المرسلات

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ
به‌ناوی خوای به‌خشنده‌ی میهره‌بان
وَالْمُرْسَلَاتِ عُرْفًا ﴿1﴾
سوێند به‌و فریشتانه‌ی که‌ به‌ کاری چاك و دروست و فه‌رمانبه‌رداری هه‌ڵده‌ستن.
فَالْعَاصِفَاتِ عَصْفًا ﴿2﴾
هه‌روه‌ها ئه‌وانه‌ی که‌ به‌گورج و گۆڵیی و خێرای فه‌رمانه‌کانی خوا به‌جێ دێنن، یاخود به‌و بایه‌ی که‌ هه‌ڵده‌کات و (شارو دێهاتی خوانه‌ناسان کاول ده‌کات).
وَالنَّاشِرَاتِ نَشْرًا ﴿3﴾
وه‌ به‌ر فریشتانه‌ش که‌ هه‌ور بڵاوده‌که‌نه‌وه‌، یاخود هه‌موو شتێکی کۆ بڵاوه‌ پێ ده‌که‌ن.
فَالْفَارِقَاتِ فَرْقًا ﴿4﴾
هه‌روه‌ها به‌وانه‌ش که‌ حه‌ق و ناحه‌ق لێك جیا ده‌که‌نه‌وه‌.
فَالْمُلْقِيَاتِ ذِكْرًا ﴿5﴾
وه‌ به‌و فریشتانه‌ش که‌ په‌یامی خوا ده‌گه‌یه‌نن به‌ خه‌ڵکی، وه‌ له‌ خزمه‌تی جوبره‌ئیلدا قورئانیان ده‌گه‌یاند.
عُذْرًا أَوْ نُذْرًا ﴿6﴾
بۆ ئه‌وه‌ی به‌ڵگه‌ بخه‌نه‌ ده‌ست ئیمانداران، نه‌فامانیش بێدار بکه‌نه‌وه‌.
إِنَّمَا تُوعَدُونَ لَوَاقِعٌ ﴿7﴾
به‌ڕاستی ئه‌م به‌ڵێن و وادانه‌ی پێتان ده‌درێت هه‌ر پێش دێت.
فَإِذَا النُّجُومُ طُمِسَتْ ﴿8﴾
کاتێك دێت ئه‌ستێره‌کان ڕووناکیان نامێنێت.
وَإِذَا السَّمَاء فُرِجَتْ ﴿9﴾
ئاسمانیش له‌ت ده‌بێ و لێك ده‌ترازێت.
وَإِذَا الْجِبَالُ نُسِفَتْ ﴿10﴾
کێوه‌کان هه‌ڵده‌ته‌کێنرێن  و له‌ جێی خۆیان نامێنن و وردوخاش ده‌بن.
وَإِذَا الرُّسُلُ أُقِّتَتْ ﴿11﴾
هه‌روه‌ها کاتێك دێت پێغه‌مبه‌ران کات و شوێنی دیاری کراویان بۆ داده‌نرێت و (ڕووبه‌ڕووی قه‌ومه‌کانیان ده‌کرێنه‌وه‌).
لِأَيِّ يَوْمٍ أُجِّلَتْ ﴿12﴾
(ئاخۆ ده‌زانن خه‌ڵکینه‌ لێپرسینه‌وه‌) بۆ چ ڕۆژێك داخراوه‌؟!
لِيَوْمِ الْفَصْلِ ﴿13﴾
بێگومان بۆ ڕۆژی جیاکردنه‌وه‌و (دادگای)یه‌کی ڕه‌وا.
وَمَا أَدْرَاكَ مَا يَوْمُ الْفَصْلِ ﴿14﴾
جا تۆ چووزانی ڕۆژی جیاکردنه‌وه‌و (دادگایی چ ڕۆژێکی سه‌خت و دژواره‌).
وَيْلٌ يَوْمَئِذٍ لِّلْمُكَذِّبِينَ ﴿15﴾
هاوارو ئاهو ناڵه‌ له‌و ڕۆژه‌دا بۆ ئه‌وانه‌ی که‌ (پێغه‌مبه‌رانیان) به‌درۆ ده‌خسته‌وه‌و (باوه‌ڕیان به‌ قیامه‌ت و لێپرسینه‌وه‌ نه‌بوو).
أَلَمْ نُهْلِكِ الْأَوَّلِينَ ﴿16﴾
(باشه‌، ئه‌وه‌ نابینن) چۆن پێشینانمان له‌ ناو بردووه‌؟
ثُمَّ نُتْبِعُهُمُ الْآخِرِينَ ﴿17﴾
بێگومان دوایینه‌کانیش به‌ شوێنیاندا له‌ناو ده‌به‌ین (که‌س نامێنێت).
كَذَلِكَ نَفْعَلُ بِالْمُجْرِمِينَ ﴿18﴾
وه‌ هه‌ر به‌و شێوه‌یه‌ تاوانباران له‌ناو ده‌به‌ین و (به‌سه‌ریانه‌وه‌ ناچێت).
وَيْلٌ يَوْمَئِذٍ لِّلْمُكَذِّبِينَ ﴿19﴾
سه‌یری ئایه‌تی 15 بکه‌.
أَلَمْ نَخْلُقكُّم مِّن مَّاء مَّهِينٍ ﴿20﴾
(ئه‌ی ئه‌وه‌ بۆ سه‌رنج ناده‌ن) ئایا ئێوه‌مان له‌ ئاوێکی بێنرخ دروست نه‌کردووه‌؟!
فَجَعَلْنَاهُ فِي قَرَارٍ مَّكِينٍ ﴿21﴾
پاشان له‌ جێی مه‌حکه‌م و قایمدا (نوتفه‌)مان دا نه‌ناوه‌؟!
إِلَى قَدَرٍ مَّعْلُومٍ ﴿22﴾
وه‌ بۆ ماوه‌یه‌کی دیاری کراو (گه‌شه‌مان پێ نه‌کردووه‌)؟!
فَقَدَرْنَا فَنِعْمَ الْقَادِرُونَ ﴿23﴾
بێگومان ئێمه‌ هه‌موو شتێکمان به‌ ڕێکوپێکی ڕێکخستووه‌، به‌ڕاستی په‌روه‌ردگارێکی به‌ڕێزو پیرۆزو ده‌سه‌ڵاتداره‌ ئه‌و زاته‌ی (که‌ ئاده‌میزادی به‌و شێوه‌یه‌ به‌دی هێناوه‌).
وَيْلٌ يَوْمَئِذٍ لِّلْمُكَذِّبِينَ ﴿24﴾
سه‌یری ئایه‌تی 15 بکه‌.
أَلَمْ نَجْعَلِ الْأَرْضَ كِفَاتًا ﴿25﴾
ئایا نابینن چۆن زه‌ویمان کردووه‌ به‌هۆی کۆکردنه‌وه‌.
أَحْيَاء وَأَمْوَاتًا ﴿26﴾
بۆ زیندووه‌کان (که‌ له‌سه‌ری ده‌ژین) وه‌ بۆ مردووه‌کان (که‌ تیایدا ده‌نێژرێن).
وَجَعَلْنَا فِيهَا رَوَاسِيَ شَامِخَاتٍ وَأَسْقَيْنَاكُم مَّاء فُرَاتًا ﴿27﴾
هه‌روه‌ها له‌ سه‌ر گۆی زه‌وی کێوی لوتکه‌ بڵندمان دامه‌زراندووه‌و ئاوی سازگارمان پێشکه‌ش نه‌کردوون بۆ خواردنه‌وه‌؟!
وَيْلٌ يوْمَئِذٍ لِّلْمُكَذِّبِينَ ﴿28﴾
سه‌یری ئایه‌تی 15 بکه‌.
انطَلِقُوا إِلَى مَا كُنتُم بِهِ تُكَذِّبُونَ ﴿29﴾
ده‌ی که‌واته‌ (ئه‌ی خوانه‌ناسان) هه‌ستن و ڕاکه‌ن بۆ ئه‌و شوێنه‌ی که‌ بڕواتان پێ نه‌بوو، به‌ درۆتان ده‌زانی…
انطَلِقُوا إِلَى ظِلٍّ ذِي ثَلَاثِ شُعَبٍ ﴿30﴾
ڕاکه‌ن ده‌رچن بۆ سێبه‌ری ئه‌و دووکه‌ڵه‌ سێ بڕگه‌یه‌.
لَا ظَلِيلٍ وَلَا يُغْنِي مِنَ اللَّهَبِ ﴿31﴾
نه‌ سێبه‌ره‌ (تا له‌ سایه‌یدا بحه‌وێنه‌وه‌) نه‌ له‌ بڵێسه‌ی ئاگری دۆزه‌خ ده‌تانپارێزێت.
إِنَّهَا تَرْمِي بِشَرَرٍ كَالْقَصْرِ ﴿32﴾
ئه‌و ئاگره‌ بڵێسه‌یه‌ك فڕێ ده‌دات وه‌ك کۆشك و ته‌لارێکی گه‌وره‌، مه‌زنه‌.
كَأَنَّهُ جِمَالَتٌ صُفْرٌ ﴿33﴾
هه‌روه‌کو وشتری زه‌ردی مه‌یله‌وڕه‌ش ده‌نوێنێت.
وَيْلٌ يَوْمَئِذٍ لِّلْمُكَذِّبِينَ ﴿34﴾
سه‌یری ئایه‌تی 15 بکه‌.
هَذَا يَوْمُ لَا يَنطِقُونَ ﴿35﴾
ئه‌مڕۆ ئیتر ئه‌و ڕۆژه‌یه‌ که‌ قسه‌یان نه‌ماوه‌و ورته‌یان لێ نایه‌ت.
وَلَا يُؤْذَنُ لَهُمْ فَيَعْتَذِرُونَ ﴿36﴾
مۆڵه‌تیش نادرێن تا پاکانه‌ بکه‌ن و بپاڕێنه‌وه‌ و داوای لێبوردن بکه‌ن.
وَيْلٌ يَوْمَئِذٍ لِّلْمُكَذِّبِينَ ﴿37﴾
سه‌یری ئایه‌تی 15 بکه‌.
هَذَا يَوْمُ الْفَصْلِ جَمَعْنَاكُمْ وَالْأَوَّلِينَ ﴿38﴾
ئه‌مه‌ ئیتر ڕۆژی جیاکردنه‌وه‌یه‌، ئێوه‌مان له‌گه‌ڵ هه‌موو نه‌وه‌کانی پێشودا کۆکردۆته‌وه‌.
فَإِن كَانَ لَكُمْ كَيْدٌ فَكِيدُونِ ﴿39﴾
جا ئه‌گه‌ر ده‌توانن نه‌خشه‌یه‌ك، فێڵێك ئه‌نجام بده‌ن دژی من (منه‌تتان نه‌بێت..) ئه‌نجامی بده‌ن.
وَيْلٌ يَوْمَئِذٍ لِّلْمُكَذِّبِينَ ﴿40﴾
سه‌یری ئایه‌تی 15 بکه‌.
إِنَّ الْمُتَّقِينَ فِي ظِلَالٍ وَعُيُونٍ ﴿41﴾
(له‌ولاشه‌وه‌) به‌ڕاستی دیندارو پارێزکاران، وان له‌ژێر سێبه‌ردا، له‌ پاڵ کانیاوو تاڤگه‌کاندا.
وَفَوَاكِهَ مِمَّا يَشْتَهُونَ ﴿42﴾
له‌هه‌ر جۆره‌ میوه‌یه‌ك ئاره‌زووی بکه‌ن (بۆیان ئاماده‌یه‌و پێشکه‌شیان ده‌کرێت).
كُلُوا وَاشْرَبُوا هَنِيئًا بِمَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ ﴿43﴾
(پێیان ده‌وترێت) بخۆن و بخۆنه‌وه‌، نۆشتان بێت له‌ پاداشتی ئه‌و کارو کرده‌وه‌ (چاکانه‌دا) که‌ ئه‌نجامتان ده‌دا.
إِنَّا كَذَلِكَ نَجْزِي الْمُحْسِنينَ ﴿44﴾
ئێمه‌ ئا به‌و شێوه‌یه‌ پاداشتی چاکه‌ خوازان ده‌ده‌ینه‌وه‌.
وَيْلٌ يَوْمَئِذٍ لِّلْمُكَذِّبِينَ ﴿45﴾
سه‌یری ئایه‌تی 15 بکه‌.
كُلُوا وَتَمَتَّعُوا قَلِيلًا إِنَّكُم مُّجْرِمُونَ ﴿46﴾
(ئێوه‌ش ئه‌ی خوانه‌ناسان، له‌ دنیادا) بخۆن و که‌مێك ڕابوێرن (سزاو تؤله‌ چاوه‌ڕێتانه‌) چونکه‌ ئێوه‌ تاوانبارو تاوانکارن.
وَيْلٌ يَوْمَئِذٍ لِّلْمُكَذِّبِينَ ﴿47﴾
سه‌یری ئایه‌تی 15 بکه‌.
وَإِذَا قِيلَ لَهُمُ ارْكَعُوا لَا يَرْكَعُونَ ﴿48﴾
خۆ ئه‌گه‌ر پێیان بوترێت، کڕنوش به‌رن و ملکه‌چ و فه‌رمانبه‌رداری خوا بن، ئه‌وانه‌ کڕنوش نابه‌ن و ملکه‌چ نابن.
وَيْلٌ يَوْمَئِذٍ لِّلْمُكَذِّبِينَ ﴿49﴾
سه‌یری ئایه‌تی 15 بکه‌.
فَبِأَيِّ حَدِيثٍ بَعْدَهُ يُؤْمِنُونَ ﴿50﴾
(باشه‌ ئه‌و دڵڕه‌قانه‌، ئه‌گه‌ر به‌م قورئانه‌ باوه‌ڕ ناکه‌ن) به‌ چ گوفتارێکی تر باوه‌ڕ ده‌که‌ن و ئیمان ده‌هێنن؟!
 
   زیاتر ...