هزری سیاسی
  ميكانيزمةكانى جةنكى فكر
ئارام احمد .. خرطوم

ئةو ميكانيزمانةى كة كاورةكان كرتويانةبةر بؤ بةكاوركردنى هةلكرانى بيروراى جياواز بةتايبةتى ئيسلام بريتن لةدوجؤرى سةرةكى :
ميكانيزمى ئاشكرا
ميكانيزمى بزر واتة ون بوو
هةريةك لةم دوخالةش دةبن بةدوو بةش ئامرزاى كؤن و ئامرازى نوى كرنكترينيان بيادةكردنى ميكانيزمة ئاشكراكانة ئةويش لة دوو ريكة كارى بؤ دةكةن:
1- بةكاوركردنى ئةكايميانة لةريكةى ديالؤك و كؤمان دروست كردن و لةخشتةبردن قيزةونكردنى رووى مسولمانانو جيهانى ئيسلامى.
2- بةكاوركردنى زؤرة ملى ناجاركردنى خةلكان لةريكةى ترس تقاندن نانبرين بيبةش كردنى لةخؤشيةكانى زيان دزينى مندالة هةزارةكان بةكاوركردنيان.بؤئةم مةبستةش هةلساون بةدروست كردنى سةدان دام ودةزكا و ريكخراو لةهةموو شوينيك بةناوبانكترينيان:
1- كؤمةلةى لندنى تةنصيرى لةسالى 1756 دامةزراوة رووى كاركردنةكةى لةيشوةرى ئةفريقياية.
2- كؤمةلةى هةناردةى كةنيسة 1799 دامةزراوة نيمجة دوركةى هيندىو كةنداوة عةرةبى شوينى كار كردنةكةيانة.
3- كؤمةلةى جابى ئينجيلى ئةمريكى لةسالى 1816 دامةزراوةرووى كاركردنةكةى لةجيهانى عةرةبية جةندين كتبخانةيان هةية.
4- كؤمةلةى كةنيسةى بةكاوركردن 1844 دامةزراوة ريكخراويكى ئةلمانية .
5- كؤمةلةى جابى ئينجيل 1804 دامةزراوة كرنكى ئةدات بةجابكردنى ئينجيل ووةركيرانى بؤ زمانةكانى تر وةبلاوكردنةوةى.
6- هةناردةى زانكؤكان لةناوةراستى ئةفريقيا دامةزراوة1856 .
7- كؤمةلةى بةمةسيحى كردنى كةنجان دامةزراوة 1952.
ئةمانةى لةو دامةزراونة كار دةكةن دةبيت خؤيان فيرى :
1- زمانى ولاتةكة كةكارى لى دةكةن
2- دةبيبت لةكةل خةلكى سادةو ئاساى قسةبكةن.
3- بةهيمنى قسة بكةن.
4- دةبيت بةدانشتنةوة قسةكانيان بكةن.
5- دةبيت خؤى لةوتةى لاةق خؤيان بةدوور بكرن.
6- دةبيت شارةزاى تةواوى لةقورئان و ئينجيل هةبيت.
7- دةبيت هؤشيار بيت لةرافةى قورئان .
8- دةبيت خؤى لةمناقشةو دةماقالى بةدور بكريت.
9- دةبيت كارى لةسةر ئةوة بكات نةصرانيةكان دزرى مسولمانةكان نين.
بيشكةش كردنى خةلات بةسةر لاوامى مسولمان كة دةيانةويت بةوشيوةية هزرى مةسحى لةنيو دلى كةنجانماندا بروينن.
ئةمة جكةلة كؤمان دروستكرن شيواندنى راستييةكان و دزايةتى كردنى زمانى عةرةبى و زيندوكردنةوةى بيرى ناوجة كةرايى وة هينانى فةلةسةفة بيرى رؤزئاوايى ويناكردنى مسولمانان بةدواكةوتوى كؤنة بةرست وةكردنةوةى دةركاى بةرووى كةنجانى ئيسلامى بؤئةوةى خزمةت بةكةلتورى ئةوان بكةن.
بةلام كرينكترين ميكانيزمة ناديارةكانيش بريتين:
هةناردةسياسيةكان لةوانة كاركردن لةبوارى ديموكراسى
هةناردةفكرييةكان لةوانة بيرى بوجى عةلمانيةت
هةناردةبةهاييةكان لةوانة مافى مرؤف و بةهاكانى تر
هةناردة ئابورييةكان لةوانة سيستةمى سةرمايةدارى
وةهةناردةبزيشكييةكان لةكاتى رودانى ناسروشتى
هةناردة فيركاريةكان كردةييةكان هةناردةى خؤويندنى بالا
هةناردةى يارمةتى مةرؤيى
بردنى قوتابيةكانى جيهانى ئيسلامى بؤ خؤرئاوا .
بؤ ئنوسنى ئةم بابةتةسودم وةركرتوة..
1- اساليب الغزو الفكرى فى العالم الاسلامي .
به‌روار: 23/05/2015
بینین: 1752